معروفترین دروازه شیراز، دروازه قرآن است که در ورودی شیراز به اصفهان قرار گرفته و مسافران را با دعای خیر، راهی سفر میکند. دروازه قرآن شیراز در بین کوههای باباکوهی و چهلمقام واقع شده است و بر روی تنگهای به نام تنگه الله اکبر قرار گرفته است. علت نامگذاری دروازه قرآن، قرآنی است که بر بالای آن وجود دارد.
معروفترین دروازه شیراز، دروازه قرآن است که در ورودی شیراز به اصفهان قرار گرفته و مسافران را با دعای خیر، راهی سفر میکند. دروازه قرآن شیراز در بین کوههای باباکوهی و چهلمقام واقع شده است و بر روی تنگهای به نام تنگه الله اکبر قرار گرفته است. علت نامگذاری دروازه قرآن، قرآنی است که بر بالای آن وجود دارد.
نخستین باری که بنای دروازه قرآن به فرمان عضدالدولهدیلمی یکی از امرای آلبویه ساخته شد. به فرمان وی، بر بالای این دروازه، قرآنی نهاده شد تا مردم از زیر آن رفت و آمد کرده و به حکم برکت قرآن، مسافرت خود را به سلامت برسانند؛ اما عدم رسیدگی به این بنای ارزشمند، موجب تخریب دروازه قرآن شد. سپس کریمخانزند آن را بازسازی نمود و شکل جدیدی از دروازه قرآن ایجاد کرد. معماران در بالای دروازه، اتاقکی جهت نگهداری قرآنها ایجاد کرده و دو جلد قرآن به خط ثلث را در آنجا گذاشتند. در سال 1327 هجری شمسی، حاج حسین ایگار که به نام اعتمادالتجار معروف بود، دروازه قرآن کنونی را با فاصله کمی از محل دروازه قبلی بنا کرد و بنا به وصیت او اتاق کوچک سمت چپ دروازه که مشرف به دره کنار بود، به عنوان آرامگاه او در نظر گرفته شد. دروازه قرآن در سال 1375 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. در دروازه قرآن می توانید از مزار خواجوی کرمانی، بوستان اطراف دروازه قرآن بازدید نمایید.
تاریخچه
این دروازه در ابتدا در زمان عضدالدوله دیلمی ساخته شد و قرآنی در آن جای داده شد تا مسافران با گذر از زیر آن متبرک شوند.در دوره زندیه کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و اتاقی به بالای آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفیس، به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری، در اتاقک بالای آن جای داد. این قرآنها، که به «قرآن هفده کیلوگرم» معروفند، اکنون از دروازه قرآن به موزه پارس انتقال یافتهاند.دروازه قرآن در دوره قاجاریه به علت وقوع چندین زلزله دچار صدمات زیادی شد که محمد زکی خان نوری آن را تعمیر نمود. این بنا در گذشته طاق قرآن نیز نامیده شدهاست. روزهای اول هرماه مردم از شهر خارج شده و از زیر این طاق عبور میکردهاند.در سال ۱۳۱۵ این بنا توسط شهردار وقت شیراز تخریب شد. دروازه قرآن در سال ۱۳۲۸ شمسی با همت یکی از بازرگانان شیراز به نام حاج حسین ایگار معروف به اعتماد التجار، با فاصله کمی از دروازه کهن ساخته شد. دروازه جدید در اندازه بزرگتر، شامل دهانه قوس تیزه دار و دو ورودی کوچک بر روی جرزهای دو طرف و اتاق مستطیل شکلی بر فراز آن برای گذاشتن قرآن ساخته شد. در این بنا، آیاتی از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور در دروازه قرآن نگاشتهاند؛ در پیشانی شمالی این طاق آیه: «انّ هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم». (سوره اسراء، آیه ۹) و بر پیشانی جنوبی و سمت شهر شیراز آیه: «قل لئن اجتمعت الانس و الجنّ علی…». (سوره اسراء، آیه ۸۸) و در گوشه غربی طاق آیه: «انّا نحن نزّلنا الذّکر» و ادامه آیه در گوشه شرقی: «و انّا له لحافظون» (سوره حجر، آیه ۹) نوشته شدهاست. در تاریخ ۵ فروردین ۱۳۹۸ در دروازه قرآن سیلاب عظیمی آمد، که هموطنان زیادی جان خودشان را از دست دادند، اما به دروازه قرآن آسیبی نرسید.
قرآن موجود در بالای دروازه
در بالای دروازه دو نسخه قرآن دستنویس به خط ثلث عالی منسوب به ابراهیم سلطان نوه شاهرخ تیموری قرار داشت. در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی دو قرآن خطی موجود در آن به موزه پارس انتقال یافت که همچنان در این موزه نگهداری میشوند. بارش شدید باران در شیراز در روز دوشنبه پنجم فروردین 1398 باعث راه افتادن سیلابی سهمگین در این شهر شد که تاکنون کشته شدن دستکم ۱۹ نفر و مصدوم شدن دهها نفر در این حادثه تأیید شده است.
عنایتالله رحیمی، استاندار فارس، درباره سیل روز دوشنبه در شیراز گفته است: «این سیلاب در کمتر از ۱۰ دقیقه از ارتفاعات تنگ اللهاکبر شروع و در ورودی شهر شیراز و در دروازه قرآن خودروهای در حال حرکت را با خود برد».